آموزش-استین-گلس

آموزش استین گلس به زبان ساده

مقدمه

استین گلس یه هنر قدیمی به حساب میاد،که خیلی وقته در معماری و بیشتر طراحی دکوراسیون داخلی استفاده میشه. استفاده از شیشه  برای تزیین خونه به خیلی وقت پیش برمیگرده. نمونه های خیلی جذابی از استفاده ی شیشه های رنگی توی دکور از دوره ی روم باستان و ایران باستان به یادگار مونده که به نسبت توانایی آدم اون روز خیلی عجیب و غریب به نظر میاد. ولی خب شیشه هایی که اون روزگار ساخته میشدن کیفیت امروزی رو به هیچ عنوان نداشتن. شیشه های شفاف به شکل امروزی تقریبا از اواخر سده ی سوم قبل از میلاد ساخته شدن و مورد استفاده های مختلف داشتن.

ولی استین گلاس به شکل امروزیش از دوره گوتیک وارد معماری شد و از ابتدا توی کلیساهای این دوره نمونه هایی از این هنر دیده شد که تا امروز هم حفظ شده و هنوز هم چشم های هر ببننده ای رو مجذوب خودش میکنه.

آموزش استین گلس

من زهرا توت زاری هستم.بیش از ۱۵ سال میشه که به صورت حرفه ای وارد این عرصه شدم, مدرس دانشگاه و فنی حرفه ای هستم و تا الان صدها نفر رو در این رشته آموزش دادم که خیلی هاشون الان خارج از ایران و یا داخل مشغول به کار هستند .

فعالیت من و مجموعه ای که دارم به صورت حرفه ای هستش و کارهای ساختمانی انجام میدیم ولی در اینجا می خوام براتون به زبان ساده هنر استین گلس رو توضیح بدم تا اونهایی که دوست دارن این کار رو یادبگیرن بتونن از همین جا کار رو شروع کنن .

آموزش استین گلس

استین گلس به چی گفته میشه

میشه استین گلس رو به طور خلاصه اینطور تعریف کرد: تکنیک کنار هم قرار دادن شیشه های رنگی برای ایجاد یک طرح واحد.اما انجام این کار از ابتدا تا انتها به راحتی همین یک جمله نیست. ما قصد داریم که این مساله رو به طور کامل از صفر تا صد به شما آموزش بدیم.

آموزش استین گلس

شاید تا اینجا براتون سوال شده باشه که چجوری میشه شیشه های رنگی رو کنار هم محکم نگه داشت؟

که البته تا اینجای کار سوال خوبی به نظر میاد.

لدکیم (led came) فلزی مفتولی شکله که از سرب ساخته شده و مقطعی H شکل داره. علت ساختش به این شکل اینه که بتونیم شیشه ها رو توی شیارهای کناریش قرار بدیم و در اصل تیکه های شیشه رو با لدکیم کنار هم محکم کنیم.

اسم استیند گلس (Stained Glass) هم به خاطر همین مساله روی این هنر گذاشته شده. استین گلس یعنی شیشه های آرماتوربندی شده و آرماتورها دقیقا لدکیم هستن. البته در فارسی تلفظ های مختلفی داره که بهش “استین گلس” ، “استین گلاس” ، “استیند گلس” یا “استیند گلاس” هم میگن و نام معادل فارسی اون “معرق شیشه” است .

بهترِ بدونیم که این هنر در سازمان صنایع دستی و میراث فرهنگی ثبت شده و سازمان فنی و حرفه ای هم این رشته رو در سیستم آموزشی و مهارتی تعریف کرده , یعنی با یادگیری این هنر می تونیم مدرک بین المللی بگیریم.

آموزش استین گلس

ویژگی هایی که فقط توی استین گلس پیدا میشه

علاقه ی ما ایرانی ها به شیشه از قدیم الایام وجود داشته و هنرمند ها رو ترغیب میکرده که دست به کار بشن و به این علاقه پاسخ درخور بدن. نمونه هایی با ارزش از شیشه های دکوراتیو رو حتما توی خونه ی مادر بزرگها دیدید. منظورم درها و پنجره های “ارسی” هستش که از شیشه های رنگی که به وسیله ی چوب کنار هم نگه داشته میشه، ساخته میشن و حتی هنوز هم به عنوان هنر سنتی ایرانی با اسم گره چینی تولید و استفاده میشه.

آموزش استین گلس

البته علاقه ی ایرانی ها به شیشه و استفاده از اون به همینجا ختم نمیشه و این فقط یه گوشه ی کوچیک از اون علاقه س.

استین گلس به عنوان یه هنر اروپایی کم کم داره جای خودش رو توی ایران باز میکنه و به همون علت قبلی که بهتون گفتم(علاقه ی ایرانی ها به شیشه) میتونه استفاده های بیشماری داشته باشه. استین گلس میتونه از درست کردن یه قاب یا یه وسیله ی دکوری کوچیک تا یه گنبد با دهنه ی بزرگ رو پوشش بده و بسته به نیاز هر کس، میتونه دامنه ش تعریف بشه.

این هنر به عنوان هنری نو در ایران می تونه بازار کار خوبی برای علاقه مندان داشته باشه و کسانیکه این هنر رو آموزش می بینن می تونن به راحتی وارد بازار کار بشن و یا برای خودشون آثار هنری زیبا با شیشه خلق کنن .

– تا حالا به این فکر افتادید که برای خونه ی خودتون پنجره بسازید؟

– یا یه قاب از شیشه های رنگی روی دیوار خونتون داشته باشید که خودتون درستش کردید؟

آموزش استین گلس

این هنر قابلیت این رو داره که به عنوان یه سرگرمی دنبال بشه و کسایی که دنبال یادگیری یه هنر برای اوقات فراغت هستن رو جذب کنه. شما میتونید توی محل زندگیتون یه کارگاه نقلی استین گلس داشته باشید که توی اون علاوه بر اینکه کلی سرگرمی جذاب برای خودتون ایجاد کردید میتونید وسایل دکوری برای زیباتر کردن خونه ی خودتون درست کنید.

اما چطوری؟

آموزش استین گلس

راه انداختن کارگاه استین گلس به چی احتیاج داره؟

میز کار:

اولین چیزی که نیازش توی کارگاه شما ضروریه یه میز کاره. این میز میتونه در ابعاد دلخواه شما و بسته به انتظاری که ازش دارید ساخته بشه ولی بهتره که جنسش از چوب یا نئوپان یا چیزی شبیه به این باشه.(علتش رو بعد براتون میگم)

گیره:

شما به یه گیره ی کوچیک هم احتیاج دارید که باهاش لدکیم هاتون رو بکشید.(توی همین مقاله بیشتر راجع بهش توضیح خواهم داد)

آموزش استین گلسساب:

این دستگاه برای نرم کردن لبه های شیشه یا یکدست کردن لبه ی شیشه های برش خورده استفاده میشه.

اگه کاری که میخاید انجام بدید خیلی حساس باشه باید حتما از دستگاه ساب استفاده کنید ولی اگه کارتون در حد سرگرمی یا تولید برای منزل خودتون هست میتونید از ساب دستی(سنباده) هم استفاده کنید.

آموزش استین گلس

میخ آهنی مخصوص و چکش:

این میخ ها برای نگه داشتن موقت شیشه ها توی لدکیم استفاده میشه و بسته به حجم کاری که دارید تعدادش میتونه متغیر باشه.

و چکش هم برای کوبیدن همین میخ ها استفاده میشه.

آموزش استین گلس

چکش پلاستیکی:

این چکش برای ضربه زدن به شیشه استفاده میشه که بتونیم شیشه رو بهتر توی لدکیم جا بدیم.

الماس:

از الماس برای بریدن شیشه استفاده میشه.

انبر:

انبر رو برای جدا کردن تیکه های شیشه ای که بریدیم استفاده میکینم.

کف چین:

این وسیله برای بریدن لدکیم با زاویه ی دلخواه استفاده میشه و تقریبا پر کاربرد ترین وسیله توی کارگاهمونه، پس بهتره دوتا ازش داشته باشیم.

هویه:

از هویه برای جوش دادن لدکیم ها بعد از مونتاژکاری استفاده میشه. یه پایه هویه هم باید داشته باشید تا وقتی هویه داغ بود اونو روی پایه قرار بدید.

باقی ابزار ها:

یه سری ابزار دیگه هم وجود داره که نیازی به توضیح در موردش نیست و توی قسمت آموزش کاملا متوجه میشید که استفاده شون چه موقع و چجوریه، مثل:

برس سیمی، تیزبُر، خط کش، گونیا، چسب نواری، دستکش کار، عینک ایمنی، ماژیک ، خودکار، دستمال پارچه ای

 

آموزش استین گلسمواد و مصالح مورد نیاز چیه؟

مواد لازم رو فقط به صورت تیتر وار میگم و توضیحات در موردشون رو در حین آموزش روند کار براتون خواهم داد.

شیشه (بسته به طرحی که از قبل آماده کردیم)، لدکیم، قلع برای جوشکاری، روغن فلکس Z، رنگ، تینر

آموزش استین گلسو اما چطور با این ابزار و مصالح استین گلس تولید کنیم؟

روش کار :

  • اولین چیزی که برای ساخت یه لته۱ مورد احتیاجه، طرح هست.طرحی که برای کار در نظر میگیرید میتونه هر طرحی باشه و هیچ محدودیتی نداره اما میتونید با طرح های ساده تر شروع کنید تا کم کم راه بیفتید.طرح رو میتونید خودتون طراحی کنید یا به صورت آماده پیدا کنید. طرح های زیادی از این هنر تا حالا ساخته شده که با یه سرچ توی اینترنت می تونین پیدا کنین .

آموزش استین گلسلته:به هر قطعه استین گلس میگن که تشکیل شده از چند قطعه شیشه رنگی که با لدکیم به هم متصل شدن و میتونه خودش به تنهایی یک طرح مستقل داشته باشه یا از کنار هم قرار گرفتن لته های دیگه طرح کلی رو بسازه.

  • بعد از اینکه طرح مشخص شد باید این طرح رو روی میز کارمون با چسب نواری پهن(۵ سانتی) کامل بچسبونیم، جوری که ثابت بمونه و تا آخر کار تکون نخوره. بعد از این کار، یک سمت طرح رو به فاصله ی کمی از خط میخ کوبی میکنیم؛ میخ ها به فاصله حدود ۱۰ سانت از هم کوبیده میشند و حد و مرز کار رو مشخص میکنن.
  •  بعد از اینکه الگوهای کارمون رو روی مقوا برش زدیم اونها رو روی شیشه های مورد نظرمون میگذاریم و شکل الگو رو به شیشه منتقل میکنیم.

طرح کلی رو با توجه به رنگ شیشه ی هر قسمت روی شیشه ی مورد نظر پیاده می کنیم و بعد با الماس برش میدیم .البته این کار کمی به تمرین احتیاج داره.میتونید اول با خطوط صاف برش شیشه رو شروع کنید تا بعد که کمی راه افتادید بتونید خطوط منحنی رو هم برش بزنید. برش به این شکله که الماس رو با کمی فشار روی شیشه حرکت بدید و تا پایان برشاونو از سطح شیشه جدا نکنید. لبه ی شیشه های برش خورده رو ساب بزنید تا هم به دستتون آسیبی نرسونه هم به خوبی توی لدکیم جا بیفته.

آموزش استین گلس

  • بعد از این کار، لدکیم رو روی خط شروع کار (همون خطی که کنارش میخ کوبیدیم) قرار بدید و شیشه هارو طبق نقشه سر جای اصلی خودش قرار بدید. هر جایی که خط اتصال بین شیشه ها دیده میشه باید لدکیم قرار بگیره.یادتون باشه که هر دو تیکه شیشه با لدکیم به هم متصل میشه.

قبل از استفاده از لدکیم لازمه که لدکیم ها رو به وسیله ی گیره و انبر بکشید و صاف کنید. باید دقت کنید که اگه لدکیم از شکل اصلیش خارج شده باشه، اونو کاملا صاف کنید.

آموزش استین گلس

  • حالا باید هر قطعه شیشه رو سر جای اصلی خودش روی نقشه اصلی قرار بدیم و همینطور شیشه ها رو از اطراف توی لدکیم ها قرار بدیم.برای ثابت نگه داشتن هر تیکه شیشه سر جای خودش به صورت موقت میتونیم یه میخ جلوی اون تیکه شیشه بزنیم.

این روند رو ادامه میدیم تا همه ی شیشه ها سر جای اصلیشون قرار بگیرن و بین هر دو تیکه شیشه با لدکیم پر شده باشه.

  • حالا تمام شیشه ها سر جای خودشون و با لدکیم کنار هم حفظ شدن، الان موقع این شده که محل اتصال لدکیم ها رو محکم کنیم. این کار یه نوع لحیم کاریه که توسط هویه و قلع انجام میشه.قلع، فلز پرکننده ی بین لدکیم ها ست و شیارهای بوجود اومده بین لدکیم ها رو پر میکنه.برای شروع باید اول هویه رو کاملا داغ کنیم بعد محل جوش رو توسط روغن مخصوص کمی چرب کنیم و قلع رو با هویه تماس بدیم تا ذوب بشه و توی شیار قرار بگیره، چند ثانیه بعد قلع سرد و سفت میشه و محل اتصال رو پر میکنه.

آموزش استین گلسالبته لحیم کاری با قلع نیاز به تمرین و تکرار داره تا به درستی انجام بشه.دقت داشته باشید که نقطه اتصال نباید سطح خیلی برآمده ای داشته باشه و باید تقریبا هم سطح لدکیم باشه.

  • بعد از اینکه همه ی اتصال ها قلع کاری شد، باید لته رو برگردونید و پشت لته رو هم به خوبی جوش بدید تا کاملا محکم بشه و بعد دو طرف لته رو با شیشه شور و دستمال پارچه ای کاملا تمیز کنید.احتمالا سطحی از چربی روی لته به علت جوشکاری باقی مونده که باید کاملا پاک بشه این کار رو می تونید با برس سیمی انجام بدید .
  • تا اینجا تقریبا کار تمام شده است و شما یه لته استین گلس رو با دستای خودتون ساختید فقط یه مرحله میمونه که به سلیقه شما بستگی داره.لدکیم در حالت طبیعی به رنگ نقره ایه؛ میتونید به تناسب رنگ هایی که توی لته دارید، لدکیم هاتون رو رنگ بزنید.

حالا شما یه لته استین گلس دارید که به دست خودتون طراحی شده و میتونید به عنوان یه اثر هنری و دکوری ازش توی خونه استفاده کنید.

آموزش استین گلس

نظرتان را بگویید